- ХЪАБАХЪ
- Раздæр-иу марды номыл мысанмæ æхсынæй скодтой ерыстæ. Мысан иу цы даргъ хъилыл бакодтой, уый хуыдтой Хъабахъ, милмæ та-иу æрæвæрдтой чысыл фыййаг цъоз, кæнæ нымæты гæбаз Хъабахъыл-иу æй бæрзонд æрфидар кодтой. Кадæг «Тотрадз æмæ Сослан»-ы загъд ис, зæгъгæ, Мæрдты бæсты Тотрадз æмæ Сосланы хæстмæ æрæмбырд уыдзысты: Хъабахъ кæмæн уыд, уый йæ Хъабахъæй кæсдзæн, цырт кæмæн уыд, уый-йæ цыртæй, дугъ кæмæн уыд, уый – йæ бæхы рагъæй.Хъабахъ-иу ныссагътой иутæ мардæн йæ ныгæнæн бон, иннæтæ – дугътæ-иу ын куы уагътой, уæд. Дугъты рæстæг-иу æвæрд уыд хъæуы кæрон, æмæ йæм чи куыд хæццæ кодта, афтæ йæ æхста. Дзуринагæн баззад Чехойты дугъ. Уæд разæй чи цыд, уый милмæ æхсыныл куыд фæци, афтæ бæх йæхи Хъабахъыл скъуырдта æмæ бæх дæр афæлдæхт æмæ барæг дæр. Фæсте сæм иннæтæ дæр æввахс уыдысты, æрбаййæфтой сæ æмæ сыл уыдон дæр ныккалдысты. Бæхæй, барæгæй сæмхæццæ сты, æмæ ныр алыхуызон адæмы иумæ куы фенынц, уæд фæзæгъынц: Чехойты дугъæттау схæццæ сты.
Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.